Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Eqhomes phân tích. năm 2018, đã phát hành 224.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp, tăng 94,5% so với năm 2017. Quy mô của thị trường này cho đến cùng năm là 474.500 tỷ đồng. tương đương 8, 6% Của GDP.

Giá trị trái phiếu doanh nghiệp do Công ty Chứng khoán SSI phát hành ước tính khoảng 117.142 tỷ đồng trong 8 tháng qua. Và quy mô thị trường tăng lên 10,2% GDP.

Thận trọng khi đầu tư trái phiếu bất động sản

Tại sao trái phiếu doanh nghiệp bất động sản sôi động?

Theo tiến sĩ Bùi Quang Tín, lý do cho thị trường thú vị này. Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp bất động sản, là do khó khăn trong việc tiếp cận vốn ngân hàng.

Theo đó, ngân hàng luôn là trung gian tài chính. Cung cấp hơn 70% vốn cho nền kinh tế, chủ yếu là vốn ngắn hạn.

Tiếp cận vốn ngân hàng gặp nhiều khó khăn

Gần đây, việc tiếp cận vốn ngân hàng gặp nhiều khó khăn do kiểm soát tín dụng. Đặc biệt là trong các lĩnh vực rủi ro như bất động sản và chứng khoán.

Các doanh nghiệp hiện phải tìm kiếm vốn từ các thị trường khác. Điều này mở ra một kênh mới để tiếp cận vốn, đó là huy động thông qua thị trường trái phiếu. Đây cũng được coi là một kênh tốt cho vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp hiện nay, ông Tín chia sẻ.

Cùng ý kiến với quan điểm. ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho biết. Phát hành trái phiếu doanh nghiệp là một hoạt động bình thường để tìm kiếm vốn đầu tư bao gồm cả các doanh nghiệp bất động sản. .

'Trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước thực hiện lộ trình hạn chế tín dụng vào bất động sản hiện nay. Các doanh nghiệp cần phải tăng vốn thông qua trái phiếu', ông Châu nói.

Nguồn vốn rẻ và chắc chắn nhất

Thực tế là tín dụng ngân hàng vẫn là nguồn vốn rẻ nhất và chắc chắn nhất mà các doanh nghiệp có thể huy động. Tuy nhiên, hạn chế tín dụng. doanh nghiệp phải tìm vốn theo hướng khác và đó là lý do tại sao kênh huy động trái phiếu phát triển.

Theo tính toán của ông Châu. Tỷ lệ phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản trong thời gian qua chiếm khoảng 17% tổng số phát hành của toàn thị trường. và đây không phải là tỷ lệ quá đáng lo ngại.

Báo cáo của SSI cho biết. lý do cho thị trường thú vị này có tác động từ các điều khoản của Nghị định 163/2018 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp. thay thế Nghị định 90/2011 và có hiệu lực từ ngày 1 tháng 2 năm 2019. Với việc nới lỏng hơn.

Các chính sách của Ngân hàng Nhà nước như giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn. giới hạn cho vay đối với 1 khách hàng không vượt quá 15% vốn tự có. và điều chỉnh các yếu tố rủi ro cho vay bất động sản ... Báo cáo của SSI cho biết. Sự chuyển dịch của các doanh nghiệp từ kênh huy động tín dụng ngân hàng sang kênh phát hành trái phiếu.

Các ngân hàng cũng có thể gặp rủi ro

Theo bác sĩ Bùi Quang Tín. Trái phiếu doanh nghiệp

 tăng trưởng nhanh chóng cả về quy mô và lãi suấ

t cao chắc chắn sẽ có rủi ro. Về nguyên tắc, lãi suất càng cao, rủi ro càng lớn.

Chuyên gia này cho rằng quy mô thị trường vẫn còn nhỏ. Do đó, một số đợt phát hành với lãi suất 12-14,5% / năm chưa có tác động nhiều đến hoạt động huy động vốn của các ngân hàng.

Trái phiếu bất động sản là thị trường sôi động

Định hướng của Ngân hàng

Tuy nhiên, định hướng của Ngân hàng Nhà nước là tăng trưởng tín dụng thấp. Đặc biệt là thắt chặt tín dụng trong các lĩnh vực như bất động sản. có thể dẫn đến khả năng các doanh nghiệp tăng phát hành trái phiếu để tăng vốn. Vào thời điểm đó, vốn huy động của hệ thống ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng.

Một số vấn đề trái phiếu có lãi suất cao nhất kể từ đầu năm theo dữ liệu của SSI: 

Về phía các doanh nghiệp, việc phát hành trái phiếu với lãi suất 12 - 14,5% / năm. Tỷ lệ lợi nhuận phải đạt trên 20% để cân bằng. Trong khi điều này không dễ đạt được trong giai đoạn thị trường tăng trưởng chậm, Mr. Tin nói.

Ông Châu cho rằng mức lãi suất 12 - 14,5% / năm mà một số doanh nghiệp bất động sản đưa ra. không quá cao so với các khoản vay ngân hàng hiện tại cũng là 10-11%.

Vay qua ngân hàng phải thế chấp và chịu rủi ro cao

Theo ông Châu, rủi ro của thị trường này là các doanh nghiệp huy động vốn. để sử dụng cho dự án nhưng dự án không thể thực hiện đúng tiến độ. Và nếu doanh nghiệp huy động vốn tài chính và dự án được thực hiện theo kế hoạch. Mọi thứ đều hoạt động trơn tru, không có rủi ro phát sinh.

Nếu dự án đúng tiến độ, nguồn cung hiện tại không đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Chỉ ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt. Vấn đề ở đây là sử dụng vốn đó cho mục đích gì và yêu cầu các doanh nghiệp kiểm soát điều đó. Sử dụng vốn đúng mục đích là điều kiện bắt buộc, ông Châu nhấn mạnh.

Ông Châu cũng nói rằng hiện nay có một số quan điểm cho rằng. Các ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp bất động sản để cung cấp tín dụng như một hình thức 'lách luật' khi trần của các khoản cho vay bị hạn chế. Tuy nhiên, điều này còn nhiều nghi vấn chưa chính xác.

Ngân hàng đã có dự tính

Ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp, nó phải được đưa vào số dư tín dụng.

TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng cho biết: Trên thực tế, nếu ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp thì phải bổ sung vào số dư cho vay theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Tuy nhiên, ông nói rằng các ngân hàng có thể 'nấu' sách để đặt các khoản này sang một bên trên tài sản đầu tư. Và nếu đó là một tài sản đầu tư, nó không phải là tín dụng.

'Đặc biệt đối với các ngân hàng mua trái phiếu dài và tuyên bố không mua và bán mà mua để đầu tư. Họ sẽ được hạch toán thông qua tài sản đầu tư và sẽ tránh được trần tín dụng'. ông Hiếu nói.

'Sân chơi' không dành cho cá nhân

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng. Trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhưng đây không phải là 'sân chơi' cho các nhà đầu tư cá nhân.

Ông Châu cho biết. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có một thời điểm đáng lo ngại khi 7% các nhà đầu tư cá nhân tham gia.

Các sân chơi trái phiếu doanh nghiệp không dành cho những người có vũ khí. Mà dành cho các nhà đầu tư có kiến ​​thức và kỹ năng. có khả năng đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, đánh giá tính khả thi của dự án. Các doanh nghiệp cung cấp như là một nền tảng phát hành. Chuyên gia nói.

Thị trường này là 'sân chơi' của các quỹ đầu tư, ngân hàng và tổ chức

Cùng quan điểm, ông Tín cũng cho rằng cách tiếp cận thông tin về doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn. Do đó, các nhà đầu tư muốn mua trái phiếu. Đặc biệt là từ các công ty bất động sản. Cần chú ý đến các yếu tố như tính minh bạch của báo cáo tài chính. tính hợp pháp của dự án, tính hợp lý của các vấn đề. Giá bán…

Hiện nay, hầu hết trái phiếu doanh nghiệp được phát hành dưới hình thức riêng biệt. chỉ chiếm khoảng 3-5% phát hành công khai. Trái chủ phổ biến là ngân hàng. công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm.

Nhóm này có một bộ phận phân tích tốt nên rủi ro vẫn không cao. Nhưng nếu các nhà đầu tư cá nhân tham gia thẩm định các tài liệu phát hành trái phiếu doanh nghiệp thì cực kỳ khó khăn, ông Tín chia sẻ thêm. 

>>Bất động sản vẫn "no đủ" nguồn vốn trong năm 2020